Zagadnienia dotyczące programu „Aktywne Place Zabaw” 2025

Zagadnienia dotyczące programu
„Aktywne Place Zabaw” 2025

Jako cele szczegółowe Programu wskazano w rozdziale 3 takie kształtowanie zabawy dzieci, aby zawierała ona elementy kontaktu z naturą, poprzez uwzględnienie przy projektowaniu placu zabaw potencjału przyrody. Powyższe elementy są wymienione
w podrozdziale 6.3, odnoszącym się do przeznaczenia dofinansowania, w punkcie 1lit. c
i lit. d. Jako wydatki obligatoryjne (bez których jak się wydaje wniosek podlega odrzuceniu przez wojewodę) bezpośrednio wskazano koszty opisane w podrozdziale 6.5 pkt 2 lit. g i lit. h. Udział potencjału przyrody nie jest wymieniony w rozdziale 8, opisującym kryteria oceny wniosków.

Wojewoda w opisie realizacji zadania oczekuje od wnioskodawców odniesienia do przywołanego wyżej celu Programu. Powstaje natomiast wątpliwość, czy jeżeli gmina całkowicie pominie ten aspekt realizacji zadania, wskazując na brak możliwości lub potrzeby jego wykonania, dopuszczalne jest dalsze procedowanie

wniosku, czy powinien on być odrzucony.

Odpowiedź:

W programie „Aktywne Place Zabaw” 2025 (dalej: Program) podkreślono szczególną wartość zabawy na świeżym powietrzu dla rozwoju dzieci. Wskazano pozytywny wpływ kontaktu
z naturą na ich dobrostan oraz wyeksponowano istotną rolę przyrody przy organizacji placów zabaw. Program zwraca uwagę na możliwość modyfikacji i zagospodarowania terenu
 – m.in. zmianę ukształtowania terenu, tworzenie instalacji z roślin. Program eksponuje możliwość zakupu i montażu wyposażenia, w szczególności wyposażenia z wykorzystaniem naturalnych materiałów, pomocy do prowadzenia zajęć odbywających się na placu zabaw,
w szczególności pomocy z naturalnych materiałów.

W Programie starano się wskazać kierunek działań, jakie warto podjąć przy przebudowie lub doposażeniu placu zabaw. Nie oznacza to, że jeśli gmina nie skorzysta z naturalnych materiałów bądź nie wykorzysta potencjału przyrody, to jej wniosek o dofinansowanie
ma zostać odrzucony. Poprawa warunków pobytu dzieci w instytucjach opieki w czasie zabaw na świeżym powietrzu jest priorytetem. Zgodnie z pkt. 3 podrozdziału 6.5. Programu, wydatkiem podstawowym, tj. obligatoryjnym, jest zakup i montaż obiektów małej architektury lub wyposażenia trwale związanego z gruntem, o którym mowa w pkt. 2 lit. g i lit. h.
Jeżeli wnioskodawca nie wykazał ww. wydatków, to wojewoda informuje o tym wnioskodawcę i wzywa do korekty informacji zawartych we wniosku i załącznikach (zgodnie z pkt. 3 podrozdziału 8.1. Programu).

W rozdziale 5 pkt 1 zapisano, że środki finansowe Programu przeznaczone
są na „dofinansowanie (...) istniejących (...) placów zabaw”. W opisie realizacji zadania, który złożyć należy wraz z wnioskiem, Urząd wskazał zarówno na konieczność przedłożenia szczegółowego opisu stanu aktualnego, jak również przedstawienia przynajmniej schematycznego załącznika graficznego dokumentującego standard
i wyposażenie placu zabaw przed realizacją zadania. Dysponując taką dokumentacją możliwe jest określenie, czy instytucja żłobkowa posiada plac zabaw. Wydaje się zatem pozbawione konieczności oczekiwanie na przedłożenie jakichkolwiek dalszych dokumentów, poświadczających fakt istnienia placu na dzień złożenia wniosku.

Powyższe twierdzenie może być tym bardziej uprawnione, że podrozdział 7.2 nie wskazuje takich załączników wśród wymaganej dokumentacji, obligatoryjnie przedkładanej w celu udziału w Programie. Wojewoda wymagać będzie wraz w wnioskiem wszystkich opisanych tam dokumentów, przy czym dodatkowe dwa załączniki graficzne stanowią integralną część opisu realizacji zadania zgodnego z wzorem określonym przez Wojewodę. Proszę o zajęcie stanowiska, czy tak rozumiana procedura naboru będzie realizowana prawidłowo.

Odpowiedź:

Potwierdzam prawidłowość realizacji procedury naboru przez Wojewodę, który
od wnioskodawcy wymaga wniosku wraz z załącznikami wskazanymi w pkt. 2 podrozdziału 7.2 Programu:

a) dokument potwierdzający tytuł prawny do gruntu, na którym położony jest plac zabaw przynależący do instytucji opieki (m.in. akt własności, umowa dzierżawy),

b) dokument zawierający opis realizacji zadania zgodnie ze wzorem określonym przez wojewodę,

c) kalkulację kosztów zgodnie ze wzorem określonym przez wojewodę.

Do dokumentu zawierającego opis realizacji zadania może być dołączony schemat przedstawiający standard i wyposażenie placu zabaw przed realizacją zadania (grafika /rysunek).

W rozdziale 5 pkt 2 opisana została konieczność posiadania tytułu prawnego do gruntu, na którym lokalizowany ma być plac zabaw. W ocenie Urzędu nie ma przeszkód
do uznania takiego tytułu jednostki samorządu terytorialnego, gdy przekazała ona teren, na którym zlokalizowany jest plac zabaw instytucji żłobkowej np. w trwały zarząd
w rozumieniu art. 43 ustawy o gospodarce nieruchomościami lub w inny sposób udostępniła go do użytkowania, zachowując prawo własności, użytkowania wieczystego, użytkowania, dzierżawy lub najmu. Czy jednak warunek ten pozostaje spełniony,
 gdy teren pozostaje w trwałym zarządzie innej instytucji (szkoły, przedszkola, zespołu szkolno – przedszkolnego i inne), z którą żłobek mieszczący się w tym samym budynku lub przynajmniej w obrębie tej samej nieruchomości, nie jest formalnie związany? Dodatkowym czynnikiem może też być sytuacja, w której z istniejącego placu zabaw
dla przedszkola dzieci żłobkowe dotychczas nie korzystały lub użytkowały
go w ograniczonym zakresie z uwagi na niedostosowanie urządzeń i projektowany plac zabaw stanowić ma całkowicie nową konstrukcję, choć lokalizowaną w obszarze wcześniej już użytkowanym jako plac zabaw.

Odpowiedź:

Trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną, jednakże ponieważ to gmina pozostaje właścicielem nieruchomości, w mojej ocenie nie traci tytułu prawnego do tej nieruchomości z powodu oddania jej w trwały zarząd swojej jednostce organizacyjnej - żłobkowi. Gmina nadal jest podmiotem prowadzącym instytucję opieki, co powinno mieć swoje odzwierciedlenie w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych.

W mojej ocenie przekazanie szkole, przedszkolu (innej instytucji niż żłobek / klub dziecięcy) w trwały zarząd działki, na której znajduje się plac zabaw, z którego korzystają dzieci uczęszczające do żłobka / klubu dziecięcego, nie dyskwalifikuje gminy z udziału w Programie. Gmina pozostaje właścicielem nieruchomości i nie traci tytułu prawnego do tej

nieruchomości. Plac zabaw musi być zlokalizowany na działce, na której mieści się instytucja opieki lub na działce sąsiadującej.

W myśl pkt. 1 podrozdziału 4.1. Programu, program adresowany jest do gmin prowadzących instytucje opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w formie żłobka lub klubu dziecięcego. W Programie jednym z wymaganych załączników do wniosku jest dokument potwierdzający tytuł prawny do gruntu, na którym położony jest plac zabaw przynależący do instytucji opieki (m.in. akt własności lub umowa dzierżawy).

W myśl pkt 2 rozdziału 5 Programu, przez przynależący do instytucji opieki plac zabaw należy rozumieć plac zabaw położony na gruncie, do którego gmina posiada tytuł prawny i z którego korzystają dzieci uczęszczające do instytucji opieki w czasie pobytu w tejże instytucji.
Jeżeli dzieci uczęszczające do instytucji opieki nad dziećmi do lat 3 nie korzystały z placu zabaw z uwagi na niedostosowanie urządzeń do ich wieku, to nie jest spełniony określony powyżej wymóg. Wydaje się, że plac zabaw nie przynależy do żłobka / klubu dziecięcego,
a więc nie powinien podlegać dofinansowaniu.

W tym samym zapisie pojawia się sformułowanie „na której mieści się instytucja opieki
lub na działce sąsiadującej”. W ocenie tut. Urzędu warunek ten nie jest spełniony,
gdy pomiędzy działką na której mieści się instytucja opieki nad dziećmi do lat 3 a terenem, na którym lokalizowane miałoby być zadanie, znajduje się inna działka – mieszkalna, usługowa, droga, ciąg pieszy itp. Jak należy natomiast rozpatrywać okoliczności,
w których działka ze żłobkiem i placem zabaw oddzielona jest inną nieruchomością gruntową, posiadającą indywidualne dane ewidencyjne, ale w obrębie tej samej ogrodzonej posesji lub w obrębie tego samego obszaru funkcjonalnego (np. zespół oświatowy, pomiędzy żłobkiem a placem zabaw znajduje się np. odrębna działka
z boiskiem, terenem zielonym czy ciągiem pieszym lub pieszo – jezdnym, ale służącym wyłącznie komunikacji wewnętrznej).

Odpowiedź:

Zgodnie z pkt. 2 rozdziału 5 programu „Aktywne Place Zabaw” 2025, plac zabaw musi być zlokalizowany na działce, na której mieści się instytucja opieki lub na działce sąsiadującej. W przypadku zlokalizowania placu zabaw na działce sąsiadującej, działka, na której mieści się żłobek lub klub dziecięcy, oraz działka sąsiadująca muszą posiadać co najmniej jeden wspólny fragment granicy.

Jeżeli działkę, na której mieści się żłobek lub klub dziecięcy, oraz działkę, na której mieści się plac zabaw, dzieli działka posiadająca dane ewidencyjne a wszystkie trzy działki znajdują się w obrębie tej samej ogrodzonej posesji (np. pomiędzy żłobkiem a placem zabaw znajduje się odrębna działka z boiskiem lub terenem zielonym), to nie są spełnione kryteria działki sąsiadującej.

W podrozdziale 6.4 pkt 2 i 3, dla celów potwierdzenia zakończenia realizacji zadania, wskazano na konieczność uzyskania przez beneficjenta dokumentu z kontroli po montażowej, wystawionego przez niezależną, wyspecjalizowaną zewnętrzną jednostkę kontrolującą. Z uwagi na brak szczegółowych uregulowań prawnych w tym zakresie Urząd w celu zapewnienia rzetelnego i porównywalnego w odniesieniu do beneficjentów sposobu oceny realizacji umowy, oprócz dokumentu z kontroli byłby dodatkowo zainteresowany pozyskaniem kopii protokołu czynności poprzedzających wystawienie dokumentów oraz w odniesieniu do jednostki kontrolującej – dokumentu Polskiego Centrum Akredytacji poświadczającego jej kompetencje do weryfikacji sposobu wykonania placu zabaw. Proszę o zajęcie stanowiska, czy możliwe jest wymaganie takiego dokumentu.

Odpowiedź:

Zgodnie z pkt. 2 podrozdziału 6.4. Programu dokumentem potwierdzającym zakończenie zadania jest dokument z kontroli potwierdzającej zgodność placu zabaw lub nawierzchni
z Normami PN-EN 1176 lub 1177.

W podrozdziale 6.5 pkt. 3 wskazano, iż wydatki odnoszące się do zakupu wyposażenia niezwiązanego z gruntem mogą wynosić do 10% łącznych kosztów realizacji zadania. Czy w sytuacji, w której beneficjent angażować będzie również środki własne, warunek powyższy odnosi się wyłącznie do środków dofinansowania, czy łącznie dofinansowania i wydatków ponoszonych ze środków własnych?

Odpowiedź:

W myśl pkt. 4 podrozdziału 6.5 Programu, wydatki wskazane w pkt 2 lit. i, tj. wydatki na zakup wyposażenia niezwiązanego z gruntem mogą stanowić do 10% łącznych kosztów realizacji zadania. Na łączne koszty realizacji zadania składają się środki własne (nieobowiązkowe)
i dofinansowanie.

W rozdziale 11 pkt 3 ujęto warunek stanowiący, że obniżenie wartości kosztorysowej zadania w czasie jego realizacji skutkuje proporcjonalnym obniżeniem kwoty dofinansowania. W ocenie tut. Urzędu w świetle zapisów podrozdziału 6.5 pkt 2 b przystąpienie do opracowania dokumentacji projektowej należy rozumieć jako początek jego realizacji. Czy jeżeli co najmniej ten etap prac (ewentualnie również kolejne) zostaną wykonane po złożeniu wniosku przez gminę, ale przed opublikowaniem wyników
lub przed zawarciem umowy z Wojewodą, a całe zadanie zostanie zrealizowane za kwotę niższą niż we wniosku, dla udzielającego dofinansowania wiążąca pozostaje kwota wskazana we wniosku i zawarcie umowy powinno nastąpić na proporcjonalnie niższą kwotę niż opublikowana w wynikach?

Odpowiedź:

Jeżeli wartość kosztorysowa zadania została obniżona w czasie jego realizacji przed ogłoszeniem wyników lub przed zawarciem umowy z wojewodą, to łączna kwota dofinansowania ustalona na dofinansowanie tego zadania zostaje zmniejszona o taki sam procent, o jaki była obniżona wartość kosztorysowa zadania. Umowa ws. Przekazania dofinansowania powinna określać wysokość środków dofinansowania zmniejszoną o taki sam procent, o jaki obniżono wartość kosztorysową zadania.