Przyznanie statusu przedsiębiorstwa społecznego
Tworzenie, organizację i funkcjonowanie Przedsiębiorstw Społecznych określa ustawa o ekonomii społecznej z dnia 5 sierpnia 2022 r. (Dz. U. z 2024 r., poz. 113 z późn. zm.).
Uzyskanie statusu przedsiębiorstwa społecznego następuje na wniosek podmiotu ekonomii społecznej, o którym mowa w art. 2 pkt 5 lit. a lub d-f ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej (Dz. U. z 2024 r., poz. 113 z późn. zm.):
- spółdzielni socjalnej,
- spółdzielni pracy, w tym spółdzielni inwalidów i spółdzielni niewidomych, oraz spółdzielni produkcji rolnej;
- organizacji pozarządowej, o której mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (z wyjątkiem partii politycznych, europejskich partii politycznych, związków zawodowych i organizacji pracodawców, samorządów zawodowych, fundacji utworzonych przez partie polityczne i europejskich fundacji politycznych);
- podmiotu, o którym mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1, 2 lub 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie;
- jednostki tworzącej podmiot ekonomii społecznej, tj.: podmiotu, o którym mowa w art. 10b ust. 1 i art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który odpowiednio zorganizował warsztat terapii zajęciowej lub utworzył zakład aktywności zawodowej, lub podmiotu, o którym mowa w art. 3 ust. 2 i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, który odpowiednio utworzył centrum integracji społecznej lub prowadzi klub integracji społecznej;
Przyznanie statusu przedsiębiorstwa społecznego odbywa się w drodze decyzji wojewody właściwego ze względu na siedzibę tego podmiotu albo tej jednostki, po potwierdzeniu spełniania warunków wymaganych do otrzymania tego statusu:
- Prowadzenie działalności odpłatnej pożytku publicznego, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub działalności gospodarczej, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, lub innej działalności o charakterze odpłatnym.
- Brak kontroli ze strony podmiotu publicznego: status przedsiębiorstwa społecznego mogą posiadać podmiot ekonomii społecznej (o którym mowa w art. 2 pkt 5 lit. a oraz d-f ustawy o ekonomii społecznej), oraz jednostka tworząca podmiot ekonomii społecznej, jeżeli Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, państwowa albo samorządowa osoba prawna nie posiadają nad podmiotem ekonomii społecznej kontroli w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, z wyłączeniem spółdzielni socjalnych założonych przez osoby, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych.
- Prowadzenie działalności w konkretnym celu: działalność przedsiębiorstwa społecznego służy rozwojowi lokalnemu i ma na celu reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub realizację usług społecznych.
- Zatrudnianie co najmniej 3 osób na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę - każda z tych osób powinna być zatrudniona w wymiarze co najmniej 1/2 pełnego wymiaru czasu pracy.
- Utrzymywanie odpowiednich proporcji zatrudnienia: w przedsiębiorstwie społecznym działającym w celu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o ekonomii społecznej, co najmniej 30% ogółu osób zatrudnionych (osoby świadczące pracę na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą lub umowy cywilnoprawnej lub osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą niebędące pracodawcami świadczące na rzecz przedsiębiorstwa społecznego usługi przez nieprzerwany okres co najmniej 3 miesięcy) powinny stanowić osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę - dotyczy przedsiębiorstwa, którego działalność ma na celu reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (przez osoby zagrożone wykluczeniem społecznym należy rozumieć osoby wymienione w art. 2 pkt 6 ustawy o ekonomii społecznej).
- Posiadanie organu konsultacyjno-doradczego, w którego skład wchodzą wszystkie osoby zatrudnione w tym przedsiębiorstwie. Jeżeli liczba osób, o których mowa w ust. 1, przekracza 10, organ konsultacyjno-doradczy może składać się z przedstawicieli tych osób w liczbie nie mniejszej niż 3. Do kompetencji organu konsultacyjno-doradczego należy w szczególności: zapoznawanie się nie rzadziej niż raz w roku z wynikami działalności przedsiębiorstwa społecznego oraz wyrażanie opinii w tym zakresie; opiniowanie regulaminu pracy lub zasad organizacji pracy ustalanych przez przedsiębiorstwo społeczne oraz proponowanych zmian w tym zakresie; opiniowanie planowanych działań przedsiębiorstwa społecznego, w tym na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej. W przypadku spółki, o której mowa w art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, funkcję organu konsultacyjno-doradczego pełni rada nadzorcza albo komisja rewizyjna. W przypadku gdy spółdzielnia socjalna, której założycielem jest osoba prawna lub w przypadku gdy liczba członków spółdzielni socjalnej jest mniejsza niż liczba pracowników niebędących jej członkami, funkcję organu konsultacyjno-doradczego pełni spotkanie konsultacyjne, o którym mowa w art. 7a ustawy o spółdzielniach socjalnych.
- Zakaz udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań mieniem przedsiębiorstwa: przedsiębiorstwo społeczne nie może:
- udzielać pożyczek osobom prawnym organizacyjnie z nim powiązanym ani swoim członkom, członkom organów tego przedsiębiorstwa, osobom zatrudnionym w tym przedsiębiorstwie ani osobom, z którymi osoby zatrudnione w tym przedsiębiorstwie pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związane z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, ani zabezpieczać ich zobowiązań mieniem przedsiębiorstwa społecznego;
- przekazywać majątku na rzecz osób, o których mowa wyżej, na zasadach innych niż w przypadku osób trzecich, w szczególności jeżeli przekazanie to następuje nieodpłatnie lub na preferencyjnych warunkach;
- wykorzystywać majątku na rzecz osób, o których mowa wyżej, na zasadach innych niż w przypadku osób trzecich, chyba że to wykorzystanie wynika bezpośrednio z celu statutowego;
- dokonywać zakupu towarów lub usług od osób prawnych organizacyjnie z nim powiązanych lub podmiotów, w których uczestniczą osoby, o których mowa wyżej, na zasadach innych niż w przypadku osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.
- Zakaz przeznaczania zysku lub nadwyżki bilansowej do podziału między członków, udziałowców, akcjonariuszy: przedsiębiorstwo społeczne nie przeznacza zysku albo nadwyżki bilansowej uzyskanych z wykonywanej działalności, o której mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o ekonomii społecznej, do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i osoby w nim zatrudnione. Do podmiotów ekonomii społecznej, o których mowa w art. 2 pkt 5 lit. d ustawy o ekonomii społecznej, przepisu art. 183 ustawy Prawo spółdzielcze nie stosuje się w zakresie udziału w części nadwyżki bilansowej przeznaczonej do podziału między członków zgodnie z zasadami ustalonymi w statucie.
Kserokopie dołączonych do wniosku dokumentów winny zostać potwierdzone za zgodność z oryginałem przez osobę uprawnioną do reprezentowania podmiotu wnioskującego.
Do wniosku należy dołączyć również potwierdzenie wniesienia opłaty skarbowej, o której mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2111 z późn. zm.). Opłata wynosi 10 zł i przesyłana jest na konto Urzędu Miasta Bydgoszczy, nr rachunku bankowego: 52 1240 6960 3892 1000 0000 0000.
W tytule należy wskazać, że jest to opłata od wniosku o nadanie statusu przedsiębiorstwa społecznego z podaniem nazwy wnioskodawcy.
Terminy załatwienia sprawy przewidziane są przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572).
Gdzie złożyć dokumenty
Dokumenty w wersji elektronicznej, podpisane podpisem kwalifikowanym lub podpisem zaufanym można przesyłać do Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy za pośrednictwem e-Doręczeń na adres: AE:PL-94509-98067-REWJG-25 lub w wersji papierowej przesłać pocztą na adres: Delegatura Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego we Włocławku - Samodzielny Zespół ds. Rynku Pracy, 87-800 Włocławek ul. Brzeska 8, można również składać osobiście Punkcie Obsługi Klienta w siedzibie głównej K-PUW w Bydgoszczy, ul. Konarskiego 1-3, budynek B, parter, pokój 4 oraz w kancelariach ogólnych Delegatur Urzędu we Włocławku (ul. Brzeska 8) i Toruniu (ul. Moniuszki 15-21).
Bezpośrednich informacji można uzyskać pod numerem telefonu: 54 2314227, 54 2314097, 56 6115124.
Informacja o nadaniu statusu przedsiębiorstwa społecznego zamieszczana jest w rejestrze jednostek pomocy społecznej (RJPS) na stronie https://rjps.mpips.gov.pl
Każde przedsiębiorstwo społeczne zobowiązane jest do utworzenia konta w Centralnej Aplikacji Statystycznej (CAS) https://cas.mpips.gov.pl:8443/CAS/RJU/rejestracjaInitial.do, gdzie corocznie do dnia 31 marca składa sprawozdanie z działalności za rok poprzedni. Niezłożenie tego sprawozdania, po wezwaniu do zaprzestania naruszeń spowoduje wydanie decyzji o utracie przyznanego statusu.
Aktualne informacje dotyczące ekonomii społecznej umieszczone są na stronie www.ekonomiaspoleczna.gov.pl
Formularze do pobrania: